A Comparative Study of Fabrics and Motifs of the Safavid and Qajar Periods
نخستین شواهد باستان‌شناختی دربارۀ منسوجات ایران، مربوط به هزاره پنجم ق.م است. پارچه‌بافی ایران در دوره صفویه، مانند سایر شاخه‌های هنری تحت تأثیر سیاست‌های حکام آن دوره، قرار گرفت. از مهم‌ترین خصوصیات هنری این دوره، تشکیل کانون‌های هنری تحت حمایت دربار و ارتباط تنگاتنگ رشته‌های هنری به ویژه، پارچه‌بافی با نقاشی است. در این پژوهش، با استفاده از روش تطبیقی و تحلیلی، با استناد به منابع کتابخانه ای و تصویری، پارچه‌های دوران صفوی و قاجار بررسی می‌شود. پوشش یکی از ابتدایی‌ترین نیازهای بشر بود که اولین انسان‌ها که با برگ گیاهان خود را می‌پوشاندند و کم‌کم در ادوار مختلف، این نوع پوشش بهبود یافت به نوعی که رفع نیاز آن به یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین دغدغۀ بشر و حکومت‌ها شد و نوع پوشش، جنس پارچه‌ها و نقوش گاهی معرف طبقه اجتماعی افراد بود و غنی را از فقیر تمییز می‌داد. دوران صفویه که از ثبات حکومتی برخوردار بود و در زمان شاه عباس دوم در اصفهان، شیوه خاصی در پارچه‌بافی از لحاظ نحوه بافت و به‌کارگیری نقوش به وجود آمد و موجب آن شد که «عصر طلایی بافندگی» ایران به ثبت رسد. در دوره قاجار، همچنان بسیاری سنن و آداب ایرانیان در عصرصفوی پابرجا بود. نقوشی را که در پارچه‌های این دو دوره به‌کار رفته‌اند می‌توان به نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی طبقه‌بندی کرد. نتایج حاصل از این پژوهش، گویای آن است که نقش انسانی در دوره صفویه بیشتر کاربرد داشت همان‌گونه که نقوش هندسی در دوره قاجار، گاهی هردو از نقش فرشته استفاده می‌کنند، اما دوره‌ای صور غربی آذین‌بخش پارچه‌هایشان می‌شود. جنس پارچه تقریباً در دو دوره با شباهت بسیار همراه می‌باشد. منسوجات ابریشمی صفوی شهرت جهانی داشت؛ آنچنان که قلمکار قاجار بی‌نظیر بود.
The first archaeological evidence of Iranian textiles dates back to the fifth millennium BC. In the Safavid period, Iranian textile weaving, like other branches of art, was influenced by the policies of the rulers of that period. One of the most important artistic characteristics of this period is the formation of art centers under the patronage of the court and the close connection between art disciplines, especially textile weaving and painting. In this research, using the comparative and analytical method, referring to the library and visual sources, the fabrics of the Safavid and Qajar periods are examined. Covering was one of the most basic human needs that the first humans, covered themselves with the leaves of plants, and little by little, in different eras, this type of cover improved in such a way that meeting its need became one of the most fundamental concerns of humans and governments and the type of cover, sex Fabrics, and motifs sometimes represented the social class of people and distinguished the rich from the poor. During the Safavid period, which had a stable government, and during the time of Shah Abbas II in Isfahan, a special way of weaving cloth was created in terms of the way of weaving and the use of motifs, and it caused the “golden age of weaving” of Iran to be registered. During the Qajar period, many traditions and customs of the Iranians in the Safavid era still existed. The motifs used in the fabrics of these two periods can be classified into the human, animal, plant, and geometric motifs. The results of this research show that the human figure was used more in the Safavid period, just like the geometric motifs in the Qajar period, sometimes they both use the figure of an angel, but sometimes Western figures adorn their fabrics. The fabric material is very similar in the two periods. Safavid silk textiles were world-famous; As the Qajar penman was unique.
© کلیه حقوق این وب سایت محفوظ می باشد . طراحی و پیاده سازی شده توسط : فرازنت ( پورتال آنلاین مدیریت و داوری مجله ) ویرایش 7.1