مطالعه تطبیقی کاشی‌کاری مسجد گوهرشاد با بقعه امامزاده محمد محروق نیشابور

A Comparative Study of the Tiling of Goharshad Mosque with the Mausoleum of Imamzadeh Mohammad Mahrouq Neyshabur

نویسندگان :

آسيه بذرگري¹،
موسسه آموزش عالی فردوس(مسئول)¹
تعداد صفحات : 141
چکیده :

کاشی‌کاری در ایران از مهم‌ترین مظاهر بروز مفاهیم معنوی و عرفانی در هنر به شمار می‌رود که در تزیینات مساجد و اماکن مذهبی رکن اصلی را ایفا می‌کند. اصول فنی و هنری در تزیینات به‌ویژه کاشی‌کاری بسیار مورد توجه بوده است. هدف این پژوهش، مقایسه بنای امامزاده محروق و مسجد گوهرشاد به‌لحاظ نوع وتزیینات کاشی‌کاری است تا جلوه برجسته در این دو بنا با توجه به اینکه در یک دوره تاریخی و یک حوزه جغرافیایی انجام ‌شده مشخص شود. در این جستار، با مطالعات اسنادی انجام شده، شاهد آن هستیم که نوع کاشی‌کاری‌های مسجد گوهرشاد و بنای امامزاده محروق یکسان بوده و کاشی‌ها بسته به فضای به کار رفته و نوع نقش آن‌ها متفاوت است. همچنین رنگ‌های به کار رفته تفاوت دارد. کاشی معقلی وکاشی هفت رنگ در هر دو مکان کاربرد بیشتری نسبت به انوا ع کاشی‌کاری دارد و آن به دلیل صرفه‌جویی در زمان بازسازی‌های و مرمت بنا بوده است. مسجد گوهرشاد به لحاظ گستردگی وقدمت کاشی‌کاری‌ها و همجواری آن با بارگاه امام هشتم بسیار بااهمیت و برجسته است.

چکیده انگلیسی :

Teleworking in Iran is one of the most important manifestations of spiritual and mystic concepts in art, which plays the main pillar in the decoration of mosques and religious places. The technical and artistic principles in the decorations, particularly the tiles, were of great interest. The purpose of this research is to compare Imamzadeh Mahrouq and Goharshad Mosque in terms of the type and decoration of tiles in order to determine the prominent effect in these two buildings considering that they were done in a historical period and a geographical area. In this research, with the documentary studies, we have seen that the type of tiling in the Goharshad Mosque and Imamzadeh Mahrouq building is the same, and the tiles are different depending on the space used and their role. In addition, the colours used differ. Maaqli tiles and seven-colour tiles are more common than other types of tiles in both locations because they save time for building renovations and restoration. The mosque of Goharshad is very important and prominent with respect to the extent and age of the tiles and its proximity to the courtyard of the 8th Imam.

موضوع : مقاله
کلمات کلیدی : کاشی‌کاری، تزئینات، امامزاده محروق، مسجد گوهرشاد
کلمات کلیدی انگلیسی: tiling, decorations, Mahrouq Imamzadeh, Goharshad Mosque
مراجع :
افشاری، معصومه و افشاری، فاطمه. (1397). «مطالعه تطبیقی نقوش به کار رفته در کاشی‌کاری‌ها و قالی‌های دوره صفوی». کنفرانس عمران، معماری و شهر سازی کشورهای جهان اسلام. جزدره‌ای، رکسانا و قیدی، شکوفه. (1396). مطالعه تطبیقی گنبد و مناره مساجد دوره صفویه و تیموری از نظر فرم و تزئینات (مطالعه موردی: مسجد امام اصفهان و مسجد گوهرشاد مشهد). خوشدل، مرضیه. (1393). بررسی تطبیقی نقوش تزئینی مسجد گوهرشاد مشهد و مسجد گوهرشاد هرات. شیخی نارانی، هانیه و جهانبخش، هانا. (1394). پیرامون جایگاه تزئینات و نقوش کاشی‌کاری در مساجد ایران. جعفري فرد، زهرا؛ مرشدي، فریده و میرسجادي، سید امیر. (1392). بررسی جلوه‌هاي معماري و تزئینی بقعه امامزاده محروق نیشابور. حسینی، سیدمحسن. (1382). ایوان مقصوره مسجد گوهرشاد. شیرکوهی، زهرا؛ طبیبان، سید حسام الدین و زندی، سارا. (1395). «بررسی تطبیقی مساجد دوره صفویه و تیموری». دومین کنفرانس بین المللی شهرسازی و مدیریت. شیراز. شیخی، عباس. (1395). نمادها در تزئینات معماری اسلامی ایرانی با محوریت نقوش امامزاده محروق نیشابور. معمر، علی؛ کاظم زاده، محمدعلی و میردریکوندی، صبا. (1399). بازشناسی تزئینات کاشی‌کاری مساجد دوره تیموری با تأکید بر فناوری ساختمانی (نمونه موردی: مسجد گوهرشاد مشهد). عليپور، مرضيه؛ قاضی زاده، خشايار؛ اقبالی، پرويز و داداشی، ايرج. (1398). بازجست عناصر تصويري مشترک عرفان شيعي در هنر نگارگري و معماري. سرگلزائی، ندا و طاهری، علیرضا. (1397). بررسی تزیینات آرامگاه نقوش امامزاده محروق نیشابور. URL1: https://images.app.goo.gl/ZwZHq5DRv78vSj8EA. URL2: https://images.app.goo.gl/SCSzGTJuGHtbZgeX6. URL3: https://images.app.goo.gl/CUxJhcJPhm71Ro5MA. URL4: https://images.app.goo.gl/MB4ft2SJSFZabETv9.

---

تعداد بازدید از مقاله : 80
تعداد دانلود فایل : 14