ماهنامه علمی - تخصصی مطالعات میان‌رشته‌ای هنر و علوم انسانی
Interdisciplinary Studies of Arts and Humanities

:: مقاله مرتبط با : جلد مرداد 1402 ، شماره 9 , 2

A Reflection about the Iranian Islamic Aesthetics




نویسندگان :
مانا نیستانی1،
موسسه آموزش عالی فردوس(مسئول)1
تعداد صفحات : 13
چکیده :

یکی از مسایل مهم در ارزیابی نتایج پژوهش‌ها در زمینه هنر ایرانی اسلامی و در پی آن، زیبایی‌شناسی ایرانی اسلامی، بررسی روش‌ها و رویکردهای پژوهش‌گران و اندیشمندان است. در نظر داشتن یک تلقی خاص از هنر ایرانی اسلامی یا زیبایی‌شناسی ایرانی اسلامی، می‌تواند به کلی نتایج و یا ارزیابی پژوهش‌گران را متفاوت کند. یکی از رویکردهایی مهم در زمینه بررسی هنر ایرانی اسلامی، رویکرد عرفانی است که سنت‌گرایی یکی از مهم‌ترین جریان‌های آن به شمار می‌رود. مسئله اصلی در این پژوهش این است که معنای زیبایی‌شناسی ایرانی چیست و نظریه‌های رقیب در باب هنر ایرانی اسلامی و دیدگاه‌های مرده و زنده به تاریخ در این باره چگونه است. در ادامه این پژوهش، معنای رمز، نماد و نشانه بررسی شده و در در پایان، در راستای تطبیق مبانی نظری، تجلی نمادین سرو در ادبیات و نگارگری ایرانی مطرح می‌شود. این پژوهش از نظر ماهیت، کاربردی است. همچنین از نظر نوع، پژوهش توصیفی تحلیلی به شمار می‌رود. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است و تحلیل با روش کیفی صورت می‌گیرد. این پژوهش نشان می‌دهد که ضمن وارد بودن انتقادهای مختلف به دیدگاه سنت‌گرایان در باب تعریف هنرهای سنتی، مقدس و دینی، آن‌ها نمی‌توانند پیوند مناسبی بین هنر و عرفان برقرار کنند و در ارایه جایگزین مناسب عملکرد خوبی ندارند. نگاه به تاریخ ممکن است به صورت زنده یا مرده باشد و این امر در نتیجه‌گیری برای پژوهش‌های زمان حال و آینده بسیار اهمیت دارد. به عنوان نمونه، در این پژوهش، خطوط ختایی و درخت سرو با منظری جدید به صورت مختصر بررسی شد که نشان می‌دهد می‌توان از منظری دیگر نیز به موضوعات هنر ایرانی اسلامی پرداخت. به عنوان آینده پژوهش، می‌توان مفهوم هنر ایرانی اسلامی را از منظرهای مختلف نظری با یکدیگر مقایسه کرد و همچنین این راهکار را در قبال موضوعات مختلف در هنر ایرانی اسلامی استفاده کرد.



چکیده انگلیسی :

One of the important issues in evaluating the results of research in the field of Iranian Islamic art and following it, Iranian Islamic aesthetics, is to examine the methods and approaches of researchers and thinkers. Considering a specific perception of Iranian Islamic art or Iranian Islamic aesthetics can completely render the results or assessment of scholars different. One of the most important approaches to the study of Iranian Islamic art is the mystical approach, of which traditionalism is one of the most important currents. The main issue in this research is what is the meaning of Iranian aesthetics and what are the competing theories about Iranian Islamic art and the dead and alive views on history in this regard. In the continuation of this research, the meaning of code, symbol, and the sign is investigated and in the end, in line with the application of theoretical foundations, the symbolic manifestation of cedar in Iranian literature and painting is presented. This research is practical. In addition, with regard to type, descriptive and analytical research is taken into consideration. The collection of information is a library, and the analysis is done qualitatively. This research shows that while there are various criticisms of the traditionalists’ point of view regarding the definition of traditional, sacred, and religious arts, they cannot establish a proper link between art and mysticism and do not perform well in providing a suitable alternative. Watching history can be alive or dead, and it is very important to conclude current and future research. For example, in this research, the fault lines and the cedar tree were briefly examined with a new perspective, which shows that it is possible to approach the subjects of Iranian Islamic art from another perspective. As the future of research, it is possible to compare the concept of Iranian Islamic art from different theoretical perspectives and use this solution for different issues in Iranian Islamic art.



موضوع : مقاله
کلمات کلیدی : هنر ایرانی اسلامی، سنت‌گرایی، عرفان، نماد، اسطوره، ‌سرو
کلمات کلیدی انگلیسی: Iranian Islamic art, traditionalism, mysticism, symbol, myth, cypress
مراجع :
ابراهیمی، احمدرضا و موسوی گیلانی، سید رضی. (1398). «راه‌کارهای نظری و عملی برای سلوک معنوی هنرمند در منشور فتوت‌نامه‌ها». مطالعات هنر و رسانه. 1(1). 11-36. احمدی، بابک. (1400). رساله تاریخ: جستاری در هرمنوتیک تاریخ. تهران: مرکز. امین خندقی، جواد و موسوی گیلانی، سید رضی. (1394). «نقد دیدگاه سنت‌گرایان در باب هنر سنتی، هنر مقدس و هنر دینی». معرفت ادیان. 6(3). 107-128. امین خندقی، جواد و هندسی، سیده مرضیه. (1401). «مطالعه انتقادی جایگاه عقل شهودی در خلق و فهم هنر سنتی از منظر سنت‌گرایان». تاملات فلسفی. 12(28). 359-384. آژند، یعقوب. (1388). «اصل ختایی در کتاب‌آرایی ایران». نگره. 3(10). 16-29. بورکهارت، تیتوس. (1383). «ارزش‌های جاویدان هنر اسلامی». هنر و معنویت. ترجمه انشاالله رحمتی. تهران: فرهنگستان هنر. بورکهارت، تیتوس. (1386). مبانی هنر اسلامی. ترجمه امیر نصیری. تهران: حقیقت. بیرلین، ج ف. (1401). اسطوره‌های موازی. ترجمه عباس مخبر. تهران: مرکز. پازوکی، شهرام. (1396). «رویکرد عرفانی به هنر اسلامی». جستار‌هایی در چیستی هنر اسلامی (مجموعه مقالات و درس‌گفتارها). به اهتمام هادی ربیعی. تهران: فرهنگستان هنر. 53-60. حیدری، مجید. (1399). رمز، نماد و نشانه در هنرهای اسلامی. درس‌گفتار شفاهی. موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد. الدمدو، کنت. (1389). سنت‌گرایی: دین در پرتو فلسفه جاویدان. ترجمه رضا کورنگ بهشتی. تهران: حکمت. زندی، نیلوفر و سفیری، فاطمه. (1395). «مطالعه تطبیقی تجلی نمادین سرو در ادبیات و نگارگری ایرانی». نگره. 11(40). 86-99. قیومی بیدهندی، مهرداد. (1389). «بازنگری در رابطه میان هنر و عرفان اسلامی بر مبنای شواهد تاریخی». تاریخ و تمدن اسلامی. 6(12)، 189-175. موسوی گیلانی، سید رضی. (1390). درآمدی بر روش شناسی هنر اسلامی. قم: ادیان؛ مدرسه اسلامی هنر. نصر، سید حسین. (1380الف). معرفت و امر قدسی. ترجمه فرزاد حاجی میرزائی. تهران: فرزان روز. نصر، سید حسین. (1380ب). «هنر دینی، هنر سنتی، هنر مقدس؛ تفکراتی و تعاریفی». راز و رمز هنر دینی. تنظیم و ویرایش مهدی فیروزان. تهران: سروش. 45ـ57. نصر، سید حسین. (1388). گلشن حقیقت. ترجمه انشا‌الله رحمتی. تهران: سوفیا. یاحقی، محمدتقی. (1375). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. یزدان پناه، سید یدالله. (1393). مبانی و اصول عرفان نظری. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. Grabar, Oleg. (1987). The Formation of Islamic Art. New Haven: Yale University Press. Guénon, René. (2004). The Reign of Quantity and the Signs of the Times. trans. Lord Northbourne. Hillsdale: Sophia Perennis. Leaman, Oliver. (2004). Islamic Aesthetics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press. Lings, Martin. (2005). Splendours of Qur›an Calligraphy and Illumination. Cairo: Thesaurus Islamicus Foundation. Nasr, Seyyed Hossein. (1990). Islamic Art and Spirituality. New York: State University of New York Press. Pallis, Marco. (2008). The Way and the Mountain: Tibet, Buddhism, and Tradition. Bloomington: World Wisdom. Shaw, Wendy M. K. (2019). What is Islamic Art?: Between Religion and Perception, Cambridge: Cambridge University Press.
تعداد بازدید از مقاله : 43
تعداد دانلود فایل : 32

تصویر جلد


سایر شماره ها

دوره 2 (سال 1402) دوره 1 (سال 1401)

مقالات پر بازدید